Kosmonautyka.pl > X-38
X-38
X-38 to ratunkowy statek kosmiczny mający służyć do ewakuacji załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
Prototyp X-38 podwieszony w hangarze (grafika: NASA)
Po wycofaniu amerykańskich wahadłowców Space Shuttle przez niemal dekadę (2011-2020) jednymi załogowymi statkami latającymi na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) były rosyjskie statki Sojuz. W tym okresie liczebność załogi była ograniczona tym, ile było do niej zadokowanych w danym momencie Sojuzów. Pojemność Sojuza to 3 osoby - zatem, gdy do stacji zadokowany był 1 statek Sojuz na stacji orbitalnej przebywać mogły maksymalnie 3 osób. Gdy do stacji zadokowane były dwa Sojuzy to na stacji przebywać mogło jednocześnie 6 osób.
Aby móc znieść powyższe ograniczenie konieczne było opracowanie statku ratunkowego mającego być na stałe zadokowanym do stacji i mogącego pomieścić więcej osób. Takim statkiem miał być X-38.
X-38 miał być na stałe przycumowany do stacji kosmicznej przez okres 3 lat. W przypadku niebezpieczeństwa miało się nim ewakuować maksymalnie 7 członków załogi.
Animacja pokazująca powrót X-38 na Ziemię
Powrót na Ziemię miał być automatyczny przy wykorzystaniu danych pochodzących z centrum dowodzenia oraz danych GPS.
Budowa
Konstrukcja nie posiada własnego napędu. X-38 to bowiem szybowiec - tzw. latający kadłub (ang. lifting body). Po wejściu z orbity wokołoziemskiej do atmosfery ziemskiej miał wyhamować korzystając z osłony termicznej którą stanowiła specjalna ceramiczna okładzina na poszyciu konstrukcji (na nosie, spodzie kadłuba i krawędziach natarcia skrzydeł). W gęstych warstwach atmosfery, tuż nad Ziemią, miał otwierać się spadochron.
Prototypu X-38 ląduje z wykorzystaniem spadochronu (grafika: NASA)
Do sterowania służyć miał azot uwalniany do system dysz (w górnych warstwach atmosfery) i klapy tylne.
Program prowadzony był przez amerykańską agencję kosmiczną NASA we współpracy - co jest raczej niezwykłe dla serii eksperymentalnych konstrukcji lotniczych X - z europejską ESA i niemiecką DLR.
Budową prototypów X-38 zlecono w 1996 roku amerykańskiej firmie Scaled Composites. W sumie zbudowano dwa prototypy do prób w atmosferze. W 80% udało się także zbudować prototyp do prób orbitalnych. Jednak nie został on dokończony.
Loty
W lotach próbnych testowano bezzałogowe prototypy X-38. Próby odbywały się z samolotu-nosiciela Boeing B-52.
Prototyp X-38 uwolniony spod samolotu-nosiciela B-52 (grafika: NASA)
Loty testowe przerwano ponieważ program zamknięto w 2002 roku z powodu cięć budżetowych.
Pozostałe
Jeden z prototypów X-38 wystawiony jest w Strategic Air and Space Museum w Ashland znajdującym się w stanie Nebraska w USA.
Wsparcie
 |
Na bieżąco. Za darmo. Codzienne. |
| Kosmonautyka.pl na serwisach społecznościowych: | |